گانگلیون

گانگلیون ها کیست های کوچک پر از مایع سینوویال هستند که درست در زیر پوست قرار دارند. گانگلیون بیشتر در پشت مچ دست بروز می کند. مایع داخل کیست شفاف و بسیار چسبناک است که به غلظت بالای اسید هیالورونیک و موکوپلی ساکاریدها نسبت داده می شود. این کیست ها زمانی ایجاد می شوند که پارگی در بافتی که تاندون یا مفصل را می پوشاند ایجاد شود. اگرچه علت دقیق ایجاد گانگلیون ناشناخته است، اما اعتقاد بر این است کیست‌های گانگلیونی از سلول‌های مزانشیمی در محل اتصال کپسولی سینوویال در نتیجه ریز آسیب مداوم ایجاد می‌شوند. دکتر دست اغلب با شرح حال و معاینه گانگلیون را تشخیص می دهد.

گانگلیون ها شایع ترین توده های بافت نرم هستند که در دست و مچ دست یافت می شوند، اما معمولاً در زانو و پا نیز دیده می شوند. اگرچه اکثر این کیست ها بدون علامت هستند، بیماران ممکن است با درد، حساسیت، ضعف و نارضایتی از ظاهر زیبایی ظاهر شوند. کیست‌ گانگلیون مچ دست ممکن است در 70 درصد موارد به مفصل مجاور متصل باشد.

علت گانگلیون

عوامل خطر

عواملی که ممکن است خطر کیست گانگلیونی را افزایش دهند عبارتند از:

• جنس و سن : کیست گانگلیون می تواند در هر فردی ایجاد شود، اما اغلب در زنان بین 20 تا 50 سال رخ می دهد.
• آرتروز : افرادی که آرتریت ساییدگی در مفاصل انگشتان نزدیک به ناخن دارند بیشتر در معرض خطر ایجاد کیست گانگلیونی در نزدیکی این مفاصل قرار دارند.
• آسیب مفصل یا تاندون : مفاصل یا تاندون هایی که آسیب دیده اند بیشتر در معرض ابتلا به کیست های گانگلیونی هستند.

بطورکلی اعتقاد بر این است کیست‌های گانگلیونی از سلول‌های مزانشیمی در محل اتصال کپسولی سینوویال در نتیجه ریز آسیب مداوم ایجاد می‌شوند. به نظر می رسد آسیب مکرر به ساختارهای پشتیبان کپسولی و رباطی باعث تحریک فیبروبلاست ها برای تولید اسید هیالورونیک می شود که برای تولید ماده “ژله مانند” موسین که معمولاً در کیست های گانگلیونی یافت می شود تجمع می یابد.

شیوع

گانگلیون شایع ترین توده باف نرم دست هست و بیشتر در پشت مچ دست بروز می کند. همچنین ممکن است در اندام تحتانی رخ دهد که بیشتر در اطراف زانو و پا است.

کیست های گانگلیونی 60 تا 70 درصد توده های بافت نرم موجود در دست و مچ را تشکیل می دهند. اگرچه آنها می توانند در هر سنی ایجاد شوند، اما بیشتر در زنان بین 20 تا 50 سال یافت می شوند. زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کیست گانگلیون هستند. این کیست‌ها نیز اغلب در بین ژیمناست‌ها دیده می‌شوند که احتمالاً به دلیل ضربه‌های مکرر و استرس مچ دست است.

آسیب شناسی

کیست‌ گانگلیون حاوی مایع سینوویال پر از موسین هست. آنها ممکن است با مایع غلاف تاندون یا مفصل پر شوند. کیست های گانگلیونی معمولاً (70٪) در قسمت پشت مچ دست که از رباط اسکافولونات یا مفصل اسکافولونات ناشی می شود، یافت می شود. تقریباً 20 درصد از کیست‌های گانگلیونی در قسمت جلو مچ دست که از مفصل رادیوکارپال یا مفصل اسکافوتراپزیال ناشی می‌شود، قرار دارند.

کیست‌های گانگلیونی که در پشت مفصل انتهایی انگشتان (DIP) ایجاد می‌شوند، کیست‌های مخاطی نامیده می‌شوند و با گره‌های هبردن مرتبط هستند. آنها معمولا در زنان بین 40 تا 70 سال مبتلا به آرتروز یافت می شوند.

بیوپسی کیست های گانگلیونی به دلیل ماهیت ذاتی خوش خیم آنها به طور معمول اندیکاسیون ندارد. ظاهر هیستوپاتولوژیک معمولی یک کیسه پوششی سلول سینوویال پر از موسین بدون پوشش اپیتلیال واقعی است. کیست های گانگلیونی می توانند منفرد یا چند محله باشند. وقتی زیر میکروسکوپ الکترونی بررسی می‌شود، دیواره‌های آن‌ها حاوی ورقه‌هایی از رشته‌های کلاژن است که در لایه‌های چند جهته با سلول‌های مسطح متناوب شبیه فیبروبلاست‌ها مرتب شده‌اند. مواد مخاطی غلیظ موجود در اکثر کیست ها بسیار چسبناک است که به غلظت بالای اسید هیالورونیک و موکوپلی ساکاریدها نسبت داده می شود.

تشخیص گانگلیون

تشخیص کیست گانگلیونی می تواند توسط پزشک بر اساس شرح حال و معاینه انجام شود.

گانگلیون معمولاً بدون علامت بوده اما ممکن است باعث مشکلات زیبایی شود. در بررسی ظاهری قابلیت انتقال نور از طریق بافت وجود دارد. در لمس سفت بوده و محدوده مشخصی دارد. اغلب به بافت عمقی متصل اما به پوست روی آن متصل نیست. معاینه و بررسی عروقی لازم هست

اکثر کیست های گانگلیونی بدون علامت هستند، اما بیماران ممکن است به دلیل ظاهر زیبایی نامناسب خود به دنبال درمان باشند. بیماران ممکن است با درد، حساسیت، یا ضعفی که با حرکت مچ دست تشدید می شود، مراجعه کنند.

کیست‌های گانگلیون معمولاً به صورت توده‌های سفت، به خوبی محصور شده و آزادانه به اندازه تقریباً 1 تا 3 سانتی‌متر ظاهر می‌شوند. آنها اغلب به بافت عمیق و نه روی پوست پوشاننده ثابت می شوند. بیماران مبتلا به کیست های گانگلیونی جلو مچ دست کمتر ممکن است با سندرم تونل کارپال یا انگشت ماشه ای ثانویه به فشرده سازی عصب میانی یا نفوذ روی غلاف تاندون فلکسور مراجعه کنند. کیست‌های گانگلیونی جلو مچ دست نیز می‌توانند باعث نوروپراکسی عصب اولنار و فشرده‌سازی شریان رادیال شوند که منجر به ایسکمی می‌شود.

ارزیابی تشخیص

سونوگرافی برای برای تایید تشخیص کیست گانگلیون و تمایز کیست از آنوریسم عروقی مفید است، همچنین ممکن است موقعیت تصویری را برای آسپیراسیون و تزریق فراهم کند تا از آسیب شریان اجتناب شود.

رادیوگرافی ممکن است برای رد هرگونه تظاهرات داخل استخوانی مربوطه تجویز شود، اما به طور کلی روتین نیست. MRI معمولاً برای کیست‌های گانگلیونی انجام نمی‌شود، مگر اینکه نگرانی در مورد تومور جامد احتمالی وجود داشته باشد. MRI در تصویربرداری T2، توده‌ای به خوبی محدود شده با شدت مایع یکنواخت را نشان می‌دهد.

درمان گانگلیون

درمان‌های غیرجراحی و جراحی هر دو در دسترس هستند، اما میزان عود بالا درمان‌های غیرجراحی را با مشکل مواجه کرده است. برداشتن جراحی می تواند علائم بیماران را برطرف کند، اما آگاهی از آناتومی زمینه ای در مجاورت کیست برای جلوگیری از آسیب دیدن ساختارهای عصبی عروقی در مجاورت کیست بسیار مهم است.

تحت نظر گرفتن و پیگیری علائم خط اول درمان است. بیماران بدون علامت را می توان تحت نظر گرفت و به آنها اطمینان داد که کیست های گانگلیونی خوش خیم هستند و ممکن است خود به خود پسرفت کنند. معمولا کیست های گانگلیونی شایع هستند. و درصد قابل توجهی (38-58٪) بدون هیچ درمانی برطرف می شود.

فعالیت می‌تواند باعث رشد گانگلیون شود. بنابراین، استفاده از یک اسپلینت یا آتل برای حفظ ثابت مفصل برای مدت زمانی ممکن است کمک کند. هنگامی که کیست کوچک می‌شود، ممکن است فشار روی اعصاب کاهش یابد و درد را تسکین دهد. اما استفاده بلند مدت از بریس یا اسپلینت ممکن است عضلات نزدیک را ضعیف کند.

آسپیراسیون خط دوم درمان است. بسته به محل کیست ممکن است درمان غیر جراحی انجام شود. کیست های گانگلیون پشتی مچ دست را می توان آسپیره کرد، اما میزان عود بسیار بالاتری نسبت به برداشتن جراحی وجود دارد. آسپیراسیون کیست های گانگلیونی جلو مچ دست به دلیل نزدیکی به شریان رادیال به طور کلی انجام نمی شود. آسپیراسیون معمولا شامل وارد کردن یک سوزن به داخل کیست، تخلیه مایع و تزریق یک ترکیب استروئیدی به داخل حفره خالی است تا به عنوان یک عامل ضد التهابی عمل کند. در حالی که آسپیراسیون یک گزینه مفید و ساده برای مدیریت حاد است، اثربخشی طولانی مدت آن محدود به نظر می رسد.

جراحی

جراحی برای بیمارانی با علائم ادامه دار که در مدیریت محافظه کارانه شکست خورده اند اندیکاسیون دارد. برداشتن جراحی معمولاً به عنوان یک روش سرپایی انجام می شود. کیست‌های گانگلیونی مچ دست پشتی از طریق یک برش عرضی که مستقیماً روی کیست ایجاد می‌شود، نزدیک می‌شوند. دیسکسیون با دقت انجام می شود تا ساقه کیست در معرض دید قرار گیرد و از پارگی آن جلوگیری شود که برش اتصالات کپسولی را دشوارتر می کند. ضمائم پدیکول و کپسول باید تا حد امکان به رباط اسکافولونات جدا شوند بدون اینکه یکپارچگی رباط مختل شود.

عدم برداشتن ساقه کیست، اتصالات کپسولی آن و بخشی از کپسول با میزان بالای عود همراه است. کیست ها گانگلیونی جلو مچ دست اغلب نزدیک به شریان رادیال هستند یا گاهی ممکن است رگ را احاطه کنند. دیسکسیون بلانت باید برای به حرکت درآوردن شریان از کیست با احتیاط انجام شود تا از آسیب رساندن به رگ جلوگیری شود. شاخه پوستی کف دست عصب مدین در فاصله 5 سانتی متری نزدیک به مفصل مچ دست ایجاد می شود و همچنین در معرض خطر برداشتن کیست گانگلیون جلو مچ است.

در مفصل DIP پشتی(بند انتهایی انگشت) باید زائده استخوانی زیرین را برداشته شود.

شایع ترین عارضه درآوردن جراحی عود است و کیست های جلو مچ دست نسبت به کیست های پشتی مچ عود بیشتری دارند. این کیست ها تقریباً 15 تا 20 درصد عود دارند.

تشخیص های افتراقی 

• کیست استخوان آنوریسمال
• کندروبلاستوما
• فیبروم کندرومیکسوئید
• آنکندروم
• تومور سلولی بزرگ
• فیبروما
• استئومای استوئیدی
• استئوبلاستوم
• کیست استخوانی ساده

پیش آگهی

کیست های گانگلیونی بی ضرر هستند و همیشه نیاز به درمان ندارند. فقط بیماران علامت دار باید تحت درمان قرار گیرند، اما اگر به طور کامل برداشته نشوند، خطر عود وجود دارد. بیماران بدون علامت را می توان پیگیری کرد. پیش آگهی برای اکثر بیماران عالی است.