فیزیوتراپی

فیزیوتراپی چیست؟

یکی از گرایش های اصلی علم توانبخشی، فیزیوتراپی است که هدف نهایی آن بهبود عملکرد، افزایش دامنه حرکت، افزایش قدرت عضلات، انعطاف عضلات، تحمل عضلات، بهبود زندگی فرد، بهبود وضعیت راه رفتن و در نهایت بهبود عملکرد کلی فرد هست. به طور کلی می‌توان گفت هر چیزی که مربوط به حرکت انسان‌ها می‌شود به فیزیوتراپی مرتبط هست و می‌تواند در آن دخالت داشته باشد. در این مطلب درباره علم فیزیوتراپی و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم. اگر به کسب اطلاعاتی پیرامون علم فیزیوتراپی و توانبخشی علاقمند هستید، خواندن این مقاله را از دست ندهید. همچنین اگر در حوزه فیزیوتراپی نیازمند مشاوره هستید، می‌توانید از طریق شماره تلفن 09306030344 با کلینیک دکتر نوری در تماس باشید.

فیزیوتراپیست چه توانمندی هایی دارد و چه کاری انجام می‌دهد؟

فیزیوتراپیست کسی است که با اشراف بر علم‌های موجود آناتومی، فیزیولوژی، کینزیولوژی (حرکت شناسی) و شناخت بیماری‌ها و عوارض ناشی از آن‌ها می‌تواند به عنوان یک متخصص در حرکات بدن بتواند بهترین برنامه درمانی را که شامل موارد زیر است:

1. تمرین درمانی برای بهبود وضعیت حرکتی بیماران
2. درمان‌های دستی
3. استفاده از ابزارهای خاص، دستگاه‌های الکتروتراپی
4. سایر تجهیزات مورد نیاز که به قدرت عضلانی، تحمل عضلانی، انعطاف پذیری و عملکرد بهتر بیماران کمک می‌کند.

فیزیوتراپی برای درمان چه بیماری‌هایی کاربرد دارد؟

علم فیزیوتراپی به عنوان یکی از شاخه های توانبخشی، همانطور که از نامش پیداست، با حرکت افراد مرتبط است. به عبارت دیگر میتواند برای بهبود بیماری هایی با زمینه حرکتی، مؤثر واقع شود. پس بیماری‌هایی که از طریق فیزیوتراپی میتوانند بهبود پیدا کنند عبارتند از:

1. بیماری‌های ارتوپدی
2. بیماری‌های نورولوژیک
3. بیماری‌های تنفسی و قلبی
4. بیماری‌های روماتیسمی و پوستی
5. مشکلات مرتبط با کف لگن
6. بیماران نیازمند بستری (پس از بارداری، جراحی و …)
7. بیماران سوختگی

فواید فیزیوتراپی

شاید برایتان سوال باشد که فایده فیزیوتراپی چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که مهمترین فایده فیزیوتراپی این است که کیفیت زندگی بیمار را بهبود دهد. به عبارت دیگر عملکرد بیمار را تا حد ممکن ارتقاء دهد و دامنه حرکت او را گسترش دهد. در نتیجه کیفیت زندگی فرد بهتر شود.

بنابراین از فواید فیزیوتراپی هم افراد سالم می‌توانند بهره ببرند (برای پیشگیری از آسیب و نگه داشتن خودشان در بالاترین سطح عملکری) و هم افرادی که به نحوی آسیب خاصی داشتند. (برای برگشتن به بالاترین سطح عملکرد و فعالیت خودشان). فراموش نکنید که فیزیوتراپی هم در درمان و هم در پیشگیری از آسیب می‌تواند به شدت کمک کننده باشد. همچنین در پیشگیری از آسیب مجدد، برای افرادی که دچار عارضه و مشکلات خاصی شده‌اند مفید است.

روش‌های درمانی در فیزیوتراپی

اشاره کردیم که فیزیوتراپی برای درمان طیف وسیعی از بیماری ها مفید است. به عبارت دیگر میتواند بیماری های زیادی را بهبود دهد از کمر درد و پا درد و موارد حوزه ارتوپدی گرفته تا بیماران قلبی و تنفسی و حتی سوختگی! لذا فیزیوتراپیست متناسب با مشکل فرد بیمار، برای درمان او یک برنامه اختصاصی طراحی میکند. در این برنامه ممکن است انواع مختلفی از تمرین ها در قالب ورزش درمانی، الکتروتراپی و یا سایر تکنیک های دیگر باشد. در ادامه برخی از این تکنیک‌ها را توضیح می‌دهیم.

تمرین درمانی

اولین و مهمترین این تکنیک‎ها شامل تمرین درمانی است. یعنی فیزیوتراپیست با توجه به شرایط هر فرد تمریناتی را که برای بهبود حرکت، بهبود دامنه حرکتی، بهبود قدرت عضلات، بهبود وضعیت مفاصل و آن قسمت از بدن که مدنظر دارد را طراحی می‌کند و آموزش داده و این تمرینات را به عنوان درمان ارائه می‌دهد.

منوال تراپی

روش بعدی که جزو جعبه ابزار فیزیوتراپی هست، منوال تراپی هست. یعنی یک جاهایی علاوه بر این که ممکن است از سایر ابزارها استفاده شود، فیزیوتراپیست ملزم هست که از دستان خودش و یک سری تکنیک‌های دستی، ماساژ و موبیلیزیشن و … استفاده کند تا بتواند حرکت، قدرت و دامنه حرکتی را کمک کند تا سریعتر برای فرد ایجاد شود. پس این نیز قسمت مهمی از درمان است.

الکتروتراپی

بقیه ابزارها در دسته الکتروتراپی قرار می‌گیرد. الکتروتراپی شامل استفاده از دستگاه‌هایی است که به فرآیند درمان کمک می‌کنند و بهبود را سریعتر می‌کنند. همچنین درد را کم کرده و التهاب را بهبود می‌دهند و ترمیم را بیشتر می‌کنند که شامل یک سری دستگاه هست.

سوالات متداول

در راستای درمان با فیزیوتراپی، برخی سوالات در بین مراجعه کنندگان مشترک است. از این رو تصمیم گرفتیم در این بخش به سوالات متداول شما در زمینه استفاده از خدمات فیزیوتراپی پاسخ دهیم.

آیا قبل از شروع فیزیوتراپی نیاز به تصویربرداری اشعه ایکس یا ام آر آی می‌باشد؟

خیر لزوما، فیزیوتراپی و عکس برداری رادیولوژی، لازم و ملزوم یکدیگر نیستند. البته در بسیاری از موارد، پزشک برای اطمینان بیشتر و تشخیص اینکه آیا آسیبی به استخوان‌ها، بافت نرم یا عضلات وارد شده است یا خیر، از بیمار میخواهند که عکس‌برداری ایکس ری یا ام آر آی ارائه دهد و در نهایت، برای بیمار فیزیوتراپی را پیشنهاد می‌کند. در بعضی از مواقع هم که تشخیص خیلی راحت‌تر و در واقع علائم به قدری واضح است که پزشک نیازی به عکس برداری نمی‌بیند، ممکن است فرد را مستقیما برای درمان به فیزیوتراپی ارجاع دهد.

مدت زمان جلسات فیزیوتراپی چقدر است؟

مدت زمان جلسات فیزیوتراپی با توجه به وضعیت بیمار و کاری که لازم هست روی فرد انجام شود متغیر است. در بیماران نورولوژیک این زمان، زمان بلند مدت‌تری هست. به این دلیل که این بیماران دچار مشکلات حرکتی شدیدتری هستند و زود به زود خسته می‌شوند و بیشتر قسمت درمانی آن‌ها شامل تمرین درمانی و درمان‌های این شکلی هست، زمان بیشتری را نیاز دارند.

بنابراین مدت توانبخشی این افراد حداقل ۱ ساعت و تا ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه هم ممکن است طول بکشد. ولی در بیمارانی با مشکلات ساده‌تر و مشکلات ارتوپدی مثل گردن درد، کمر درد، شکستگی و سایر مشکلات، مدت زمان جلسه فیزیوتراپی از ۴۵ دقیقه تا ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه نهایتا می‌تواند باشد و کمتر اتفاق می‌افتد که بیشتر از این مقدار باشد.

ممکن است فرد در نسخه‌اش نیاز به ازن درمانی، لیزر درمانی و … داشته باشد، این باعث می‌شود که زمان جلسه به ۱ ساعت و ۳۰ دقیقه یا بیشتر برسد. همچنین اگر از درای نیدلینگ استفاده شود یا بیمار نیاز به کار دستی داشته باشد یا تمرین درمانی بیشتر از حد معمول داشته باشد، این زمان بیشتر می‌شود ولی به صورت معمول مدت زمان جلسات فیزیوتراپی برای بیماران ارتوپدی ۱ ساعت تا ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه است.

تعداد جلسات فیزیوتراپی

تعداد جلسات فیزیوتراپی به طور کامل به مشکل فرد و تشخیص پزشک بستگی دارد. به صورت کلی پزشکان جلسات فیزیوتراپی را به صورت ۱۰ جلسه می‌نویسند و اگر نیاز به درمان باشد و فرد بهبود پیدا نکرده باشه تعداد جلسات بیشتر هم خواهد شد. البته برخی پزشکان ممکن است تعداد جلسات را ۵ جلسه ذکر کنند.

به عنوان مثال برای کسی که شاک ویو دارد یا مشکل خیلی جدی ندارد که راحت قابل حل است، ۵ جلسه تجویز می‌شود. بیشترین حالتی که شایع می‌باشد ۱۰ جلسه است. در خیلی مواقع هم دیده شده ۱۵ جلسه، ۲۰ جلسه یا نهایتا ۳۰ جلسه در یک نسخه نوشته می‌شود. ولی به صورت کلی فیزیوتراپی برای همه بیماران ۱۰ جلسه انجام می‌شود، ولی اگر نیاز به تمدید داشته باشند، با تشخیص پزشک این تعداد جلسات می‌تواند تمدید هم شود.

برای مثال در بیمارانی که مشکلات شکستگی یا محدوده دامنه حرکتی دارند، این تعداد جلسات می‌تواند به ۲۰ یا ۳۰ تا هم برسد. یا در افرادی که مشکلات کمر درد دارند ممکن است تعداد جلسات فیزیوتراپی به ۱۵ یا ۲۰ هم برسد. ولی در بیمارانی که مشکلات نورولوژیک دارند مانند سکته مغزی این تعداد جلسات با توجه به شرایط بیمار و مشکلی که دارد حداقل ۲۰ و ۳۰ جلسه و تا ۵۰ و ۶۰ جلسه است. در کل تعداد جلسات فیزیوتراپی خیلی وابسته به مشکلات بیمار و شدت آن مشکل دارد.

چه کسانی به فیزیوتراپی نیاز دارند؟

در ادامه خواهیم دید که فیزیوتراپی در بخش های گسترده و متنوعی فعالیت دارد. برای همین هم افراد با مشکلات متفاوتی به فیزیوتراپی مراجعه می کنند. ممکن است بیمار یک کودک باشد، یک جوان ورزشکار باشد یا یک سالمند باشد.

از علل مراجعه به فیزیوتراپی می تواند موارد زیر باشد:

• کاهش درد
• بهبود توانایی های حرکتی فرد
• پیشگیری از آسیب های ورزشی یا کمک به ترمیم آنها
• پیشگیری از ناتوانی یا برخی از جراحی ها
• توانبخشی بعد از سکته مغزی، تصادف، یا جراحی
• بهبود تعادل فرد برای جلوگیری از زمین خوردن بخصوص در سالمندان
• کنترل ادرار و مدفوع
• یاد گرفتن چگونگی استفاده از عضو مصنوعی
• یاد گرفتن چگونگی استفاده ی صحیح از وسایل کمکی مثل عصا یا واکر
• تجویز اسپلینت یا بریس

جمع بندی و سخن پایانی

در این مطلب درباره فیزیوتراپی و فواید آن برای بهبود بیماری ها توضیح داده شد. اشاره کردیم که فیزیوتراپی میتواند دامنه حرکت بیمار را گسترش دهد و بهبود عملکرد را به دنبال داشته باشد. همچنین توضیح داده شد که برنامه درمانی هر فرد منحصر به فرد است و توسط شخص فیزیوتراپیست تعیین میشود. امیدواریم با مطالعه این صفحه اطلاعات ارزشمندی پیرامون درمان با فیزیوتراپی به دست آورده باشید. در صورت نیاز به خدمات فیزیوتراپی میتوانید با شماره 02188021345 تماس بگیرید و نوبت دریافت کنید.