نویسنده: دکتر اسماعیل نوری

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

طب فیزیکی و توانبخشی بر درمان بیماری ها و تقویت و بازیابی توانایی های عملکردی و کیفیت زندگی بیماران تمرکز دارد. توانبخشی یکی از شاخه های پزشکی است که بر پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری های عصبی، عضلانی، اسکلتی و اختلالات روانی تمرکز دارد.

لذا اگر با مشکلاتی از جمله آسیب‌های نخاعی، آسیب‌ها و ضربات مغزی و دردهای مزمن در ناحیه زانو، کمر یا گردن مواجه هستید، خواندن این مقاله را از دست ندهید. چرا که در این یادداشت میخواهیم اطلاعاتی را درباره طب توانبخشی که می تواند توان از دست رفته شما را به دلیل ابتلا به بیماری، بازگرداند.

همچنین اگر میخواهید با بهترین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در ارتباط باشید میتوانید همین حالا با شماره 02188021345 تماس بگیرید و سوالات خود را مطرح نمایید.

هنگامی که شما به کلینیک توانبخشی و ارتوپدی دکترنوری مراجعه می‌کنید، متخصصین در تلاش هستند تا شدت درد و علائم بیماری را با استفاده از روش‌های درمانی مختلف تسکین بدهند. لذا پس از آنکه بیماری با استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته به طور قطعی تشخیص داده شد، یک برنامه درمانی جامع بر اساس شرایط و شرح حال شما برایتان تنظیم خواهد شد.دکتر طب فیزیکی و توانبخشی

زمینه‌های تخصص طب فیزیکی و توانبخشی

متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی میتوانند دردهای مزمن مانند درد زانو، درد پا، کمر درد و درد ستون فقرات و به طور کلی بیماری های اسکلتی – عضلانی را تشخیص بدهند و درمان کنند. همچنین این گروه از پزشکان امکان تجویز انواع آزمایش های تشخیصی مانند تصویر برداری از ستون فقرات ( شامل عکس رادیولوژی، MRI، اسکن استخوان) را برای بیماران دارند. همچنین قادرند نتایج عکس و آزمایش های ذکر شده را تجزیه و تحلیل و تفسیر نمایند.

طب فیزیکی و توانبخشی (PM&R) یک تخصص پزشکی است که بر درمان بیماری ها و تقویت و بازیابی توانایی های عملکردی و کیفیت زندگی بیماران تمرکز دارد. نکات کلیدی عبارتند از:

1. هدف  کمک به بیماران مبتلا به بیماری هایی است که بر مغز، نخاع، اعصاب، استخوان ها، مفاصل، رباط ها، ماهیچه ها و تاندون ها تأثیر می گذارد. این شامل طیف گسترده ای از مسائل مانند آسیب نخاعی، آسیب مغزی، سکته مغزی، مولتیپل اسکلروزیس، مشکلات اسکلتی عضلانی و غیره است.

2. برخلاف سایر تخصص های پزشکی که بر “درمان” یک بیماری تمرکز می کنند، هدف طب فیزیکی و توانبخشی حداکثر کردن استقلال فرد در فعالیت های روزانه و بهبود کیفیت زندگی است.

فیزیاتیست

3. پزشکانی که در این زمینه تخصص دارند، فیزیاتیست نامیده می شوند. آنها به عنوان بخشی از یک تیم مراقبت مشترک از جمله درمانگران فیزیکی، شغلی و گفتار درمانی، مددکاران اجتماعی و سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کار می کنند.

4. پزشکان طب فیزیکی در هر دو بخش بستری (به عنوان مثال، بیمارستان های توانبخشی) و سرپایی (به عنوان مثال، کلینیک ها) کار می کنند. آنها تخصص گسترده ای در درمان بیماری های اسکلتی عضلانی، عصبی، روماتولوژیک و قلبی عروقی دارند.

5. متخصصان طب فیزیکی از انواع درمان های مبتنی بر شواهد و آزمایش شده برای کمک به بیماران برای به حداکثر رساندن عملکرد و کیفیت زندگی خود استفاده می کنند، از داروها گرفته تا انواع روش های درمان بدون جراحی بیماری ها.

به طور خلاصه، طب فیزیکی و توانبخشی یک تخصص پزشکی با حیطه درمانی گسترده است که بر بازیابی عملکرد و بهبود کیفیت زندگی برای بیماران و افراد دارای ناتوانی جسمی یا ناتوانی، با استفاده از یک رویکرد مشارکتی و بیمار محور تمرکز دارد.

دکتر طب فیزیکی و توانبخشی در زمینه های زیر میتواند فعالیت درمانی داشته باشد:

  • بیماری های مغز، نخاع، اعصاب
  • بیماری های استخوان ها، مفاصل، رباط ها، ماهیچه ها و تاندون ها
  • ورزش درمانی
  •  ارتوپدی
  • ارتز و پروتز
  • کار درمانی

متخصص طب فیزیکی و توانبخشی چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟

شاید برایتان سوال باشد که متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، چه بیماری هایی را درمان میکند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم دکتر متخصص طب فیزیکی و توانبخشی میتواند بیماری های اسکلتی و عضلانی، بیماری های مفاصل، مشکلات دستگاه عصبی، اختلالات ستون فقرات و مشکلات مربوط به دامنه حرکتی و عملکردی در بیماران را درمان نماید.

متخصصین توانبخشی

برخی از مهم‌ترین زمینه‌های تخصصی فعالیت پزشک متخصص توانبخشی عبارت است از:

  • توانبخشی عصبی

توانبخشی به بیمارانی که دچار آسیب های نخاعی، سکته مغزی، پارکینسون و ام اس شده اند.

  • طب درد

بهبود دردهای مزمن و سندروم های خاص در ناحیه کمر، لگن، آرتروز زانو و سندروم تونل کارپ با طب درد قابل درمان است.

  • اختلالات اسکلتی – عضلانی 

بهبود بیماران مبتلا به پوکی استخوان، روماتیسم مفصلی، کمرد درد، آرتروز کمر و آرتروز زانو

  • آسیب‌های ورزشی

مشکلات به وجود آمده در اثر ورزش های غیر استاندارد و غیر اصولی و نیز درد هایی که ورزشکاران حرفه ای به آن مبتلا می‌شوند. از جمله در رفتگی مفاصل، التهاب تاندون آشیل، آرنج تنیس بازان، آسیب عضله گرداننده شانه، تاندون عضله دوسر بازو

  • مراقبت‌های بعد از جراحی

مراقبت های لازم بعد از مواردی مانند عمل تعویض مفصل زانو، جراحی دسیک کمر و دیسک گردن

  • اختلالات حرکتی کودکان

درمان کودکانی که به طور مادر زادی دچار بیماری هایی مانند سندرم دان، فلج مغزی یا مهره شکاف هستند.فیزیوتراپی

زمینه آموزشی متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی

بهترین متخصص  ستون فقرات در تهران در واقع در طیف وسیعی از روش های درمانی غیر تهاجمی (درمان با دارو) و روش های درمانی کم تهاجم ( درمان از طریق تزریق های درون مفصلی) برای بیماران مبتلا به اختلالات دستگاه اسکلتی- عضلانی، تخصص دارد.

پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، مانند همه پزشکان ابتدا به مدت هفت سال دوره پزشکی عمومی را پشت سر می‌گذارند. سپس در دوره دستیاری به مدت چهار سال برای دریافت مدرک تخصص تحصیل می‌کنند. در این دوره به مدت یکسال مهارت‌های مرتبط با درمان‌های کلینیکی را آموزش می‌بینند و سپس سه سال دوره تخصص را طی می‌کنند. بسیاری از پزشکان طب فیزیکی برای تکمیل شدن دوره خود، بعد از دریافت مدرک تخصص، یک دوره فوق تخصص نیز طی میکنند که در آن آموزش های پیشرفته تری در گرایش خاصی مانند بیماری‌های ستون فقرات، بیماری های اسکلتی و عضلانی  و طب درد برگذار می‌شود.

انواع روش‌های درمانی مورد استفاده دکتر طب فیزیکی و توانبخشی

توانبخشی روش‌های مختلفی را برای درمان بیماری‌ها پیش می‌گیرد، در ادامه روش‌های درمانی مورد استفاده برای درمان بیماری‌ها را بیان می‌کنیم.

  • الکتروتراپی  

الکتروتراپی همانطور که از نامش پیداست با استفاده از جریان برق به درمان بیمار می‌پردازد. به این صورت که یک جریان ضعیف از برق به عنوان محرک به بدن بیمار وصل میشود تا درد بیمار در ناحیه مورد نظر بهبود پیدا کند. چرا که در طب، در مواردی که لازم باشد، از محرک های الکتریکی برای کاهش درد و یا انقباض عضلات استفاده می‌شود.

  • اولتراسوند عضلانی- اسکلتی

در سال های اخیر استفاده از فناوری اولترا سوند، به عنوان یک روش درمانی در بسیاری از شاخه های پزشکی مرسوم شده است. به این صورت که از امواج اولترا سوند، برای ایجاد گرما در بافت های عمیق عضلات بدن در نواحی خاص استفاده میشود. البته در حال حاضر از این روش برای تشخیص مشکلات اسکلتی عضلانی استفاده میشود. علاوه بر این از اولترا سوند میتوان برای ارزیابی میزان و شدت آسیب دیدگی بافت های عضلات و مفاصل تحت درمان نیز استفاده کرد.

  • الکترومیوگرافی (EMG)

 در این روش چند الکترود به شکل سوزن های بسیار ظریف درون عضلات ناحیه آسیب دیده قرار داده میشود تا بتوان واکنش عضله را در زمان تحریک الکتریکی اندازه گیری کرد. نتیجه اجرای این روش، میزان ضعف یک عضله را نشان میدهد و مشخص میکند که آیا این عضله دارای اختلال است یا خیر و آیا ضعف حرکتی در یک اندام به دلیل آسیب عضله اتفاق افتاده یا دلیل دیگری مانند اختلال در عصب وجود دارد؟

  • نوار عصب و عضله

در این روش ابتدا ناحیه مورد نظر توسط محرک های الکتریکی، تحریک میشوند سپس از الکترودهای کوچک برای ثبت واکنش های حرکتی ناحیه مذکور استفاده میشود. نتایج این روش در واقع میتواند منطقه دقیق آسیب دیدگی از جمله آسیب دیدگی ریشه عصب نخاعی، نورون های حرکتی و یا اختلالات تماس عصبی – ماهیچه ای را مشخص نماید.

  • تزریق در مفاصل محیطی

این روش همانطور که از نامش پیداست، شامل تزریق ماده ای برای کاهش یا بهبود التهابات انجام میشود. این تزریق برای شناسایی و درمان استخوان ها و بافت های عضلانی است. یکی از بیماری های شایع در میان ورزشکاران آرتروز زانو، التهاب تاندون شانه و بیماری آرنج است، با استفاده از این روش تزریقی میتوان درد در نواحی گفته شده را بهبود داد.

  • تزریق در نقاط ماشه‌ای 

برای نقاط ماشه ای یا همان نقاطی که منشاء درد هستند، تزریق لیدوکائین تجویز میشود. این روش میتواند در کنار ورزش درمانی و انجام تمرینات اصولی کششی، یک درمان مناسب برای بهبود نقاط ماشه ای باشد.

سوالات متداول

چه زمانی باید به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنید؟

شاید برایتان سوال باشد که با مشاهده چه علائمی باید به متخصص توانبخشی مراجعه نمایید؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که در صورتی که با یکی از مشکلات زیر مواجه هستید، بهتر است هرچه سریعتر علائم خود را با یک پزشک متخصص توانبخشی در میان بگذارید:

  • درد مزمنی دارید که در بازه زمانی طولانی همراه شماست، درمان نشده و فعالیت های روزمره شما را با مشکلاتی مواجه میکند.
  • بیماری یا اختلالی که دامنه حرکتی یا عملکرد فیزیکی شما را تحت تاثیر قرار داده است.
  • دچار سکته مغزی یا آسیب دیدگی عصبی هستید.
  • در دوره نقاهت پس از عمل جراحی یکی از اندام های اسکلتی – عضلانی  قرار دارید.
  • درد مزمن در ناحیه کمر، زانو، پا، ستون فقرات و یا گردن شما را آزار میدهد.

در صورت مواجه با هریک از موارد فوق لازم است حتما به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه نمایید.

فرق فوق تخصص طب فیزیکی با متخصص طب فیزیکی چیست؟

تفاوت فوق تخصص طب فیزیکی با متخصص طب فیزیکی چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم فوق تخصص طب فیزیکی مهارت و تجربه بیشتری در مقایسه با متخصص طب فیزیکی دارد. به عبارت دیگر اگر با یکی از موارد زیر رو به رو هستید، توصیه میشود به فوق تخصص طب فیزیکی مراجعه نمایید

  • بیماری شما مربوط به ناحیه ای حساس مانند ستون فقرات و نخاع است
  • درد مزمنی دارید که درمان نشده
  • یک بیماری نادر دارید
  • فرآیند درمان شما طولانی شده
  • پزشکان دیگری که به آنها مراجعه نموده اید، قادر به تشخیص صحیح و درمان بیماری شما نیستند
  • می‌خواهید یک پزشک بسیار ماهر و با تجربه شما را معاینه نماید

فوق تخصص طب فیزیکی در واقع به دلیل سال‌ها طبابت در حوزه توانبخشی، با انواع بیماران و بیماری‌های نادر رو به رو بوده است، از این رو می‌تواند به راحتی بیماری شما را تشخیص دهد و بر اساس شرایط شما، فرآیند درمان را آغاز نماید. برای این کار میتوانید به کلینیک دکتر اسماعیل نوری مراجعه نمایید تا بهترین فوق تخصص طب فیزیکی در تهران شما را معاینه نماید و برای درمان از تجربیات ارزنده او استفاده نمایید.

جمع بندی و سخن پایانی

در این مطلب درباره متخصص طب فیزیکی و توانبخشی صحبت کردیم. و اشاره کردیم که دکتر طب فیزیکی که چه بیماری هایی توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی قابل درمان است.

می توانید به کلینیک توانبخشی و ارتوپدی دکتر نوری، بهترین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه نمایید و اطمینان داشته باشید بیماری شما در کوتاه ترین زمان و با بهترین روش درمان خواهد شد.

دکتر اسماعیل نوریمشاهده نوشته ها

Avatar for دکتر اسماعیل نوری

دانش آموخته دوره تخصص طب فیزیکی و توانبخشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران، با 18 سال تجربه بالینی و مطب

1 نظر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *